Sách bây giờ nhiều thật! Đa dạng về chủng loại và phong phú về số lượng. Sách về chính trị - xã hội, văn học, kinh tế hay kỹ thuật… tất tần tật đều có cả, dù trong số hàng ngàn vạn cuốn đó vẫn còn cuốn dở, cuốn hay.

Mừng cho ngành xuất bản nước nhà phát triển và vui khi sức đọc của dân mình ngày càng lên cao. Độc giả bây giờ coi sách là một món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày.

Nhưng có một điều nếu chú ý kỹ sẽ nhận thấy sách bây giờ “kiệm” lời đề tựa (lời mở đầu). Cầm cuốn sách trên tay thấy giấy tốt hơn, co chữ in rõ ràng dễ đọc nhưng ít khi thấy lời đề tựa. Nếu có thì những lời đề tựa được viết một cách dễ dãi, sơ sài.

Một tuyển tập in khá công phu về các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Minh Châu của một nhà xuất bản lớn và nổi tiếng về văn học nhưng cũng không có lấy một lời mở đầu để giới thiệu về tác giả, nguyên quán cũng như hoàn cảnh sáng tác.

Giả sử những người đọc hiểu rõ về nhà văn Nguyễn Minh Châu thì không sao, nhưng những người không biết (phần nhiều là giới trẻ) về nhà văn này khi đọc sẽ không tránh khỏi việc hiểu và cảm thụ tác phẩm một cách phiến diện, không đầy đủ.

Sách của các tác giả trong nước đã vậy, còn sách dịch của nước ngoài cũng không khá hơn. Có cuốn chỉ đề tên tác giả và người dịch, ngoài ra không có bất cứ một thông tin nào.

Ngẫm lại thấy buồn! Cái mà giờ đây các nhà xuất bản không lưu tâm thì lại được thực hiện rất tốt đối với sách được xuất bản trước đây. Đọc lại lời đề tựa của những cuốn sách ra đời cách nay hơn chục năm sẽ nhận thấy không chỉ tác giả mà ngay cả các nhà xuất bản tỏ ra rất dụng công trong mỗi lần viết đề tựa cho sự ra đời của “đứa con tinh thần” của mình.

Lời đề tựa thường là những lời bộc bạch, tâm sự của chính tác giả hay là những bài viết đánh giá, nhận xét của một cây bút tên tuổi trong lĩnh vực liên quan. Có khi chính những lời đề tựa, lời mở đầu đó đã góp phần nâng cao giá trị của tác phẩm, người đọc cũng hiểu một cách thấu đáo về những vấn đề liên quan.

Thiết nghĩ nên chăng trả lại lời đề tựa cho sách!